test
සිතේ උපදින තැවුල් නසනා - සොඳුරු සිසිලස ලබා දෙන්නට නේක දුක් විඳ පැමිණි සසරට - සොඳුරු නැවතුම තබා ලන්නට වෙහෙස නො බලා දෙසා වදහළ - සිනිඳු සුසිනිඳු නිමල සුනිමල බුදු වදන්වල තිබෙන මිහිරෙන් - සදා සැනසිල්ලක් ම වේවා !!!! 01. වත්ථූපම සූත්‍රය (පූජනීය නාවලපිටියේ අරියවංශ ස්වාමීන් වහන්සේ ගේ සුමධුර දම් දෙසුම්.)
test
ඇස, කන, නාසය, දිව, ශරීරය, හිත කෙරෙහි අකමැත්ත උපදවා ගන්න කෙනාට, කාමයන් දුරු කර ගන්න පහසුයි. ඒක ලොකු උපකාරයක් වෙනවා. ඒ නිසා මේ අමාරු දේ කරන්න කල්පනා කරන්න. ඒ සඳහා ප්‍රමාණවත් තරම් ධර්මය තියෙනවා. පොත පතේ පෙන්වා දී තිබෙන ධර්මය ඉගෙන ගන්න.
සිතට පීඩාවක් ආපු වෙලාවට ඒක දුරු කර ගන්න මා උපක්‍රමයක් කියලා දෙන්නම්. ඒ වගේ වෙලාවට අපිට වාඩිවෙලා භාවනා කරන්න බැරි වෙයි. මුලින් සක්මන් කරන්න. කෙනෙකුට අපහසුවක් එනකොට පොඩ්ඩක් ඇවිදිනකොට අපහසුව අඩුවෙලා යනවා. ඒ නිසා ටිකක් සක්මන් කරන්න. ‘මේ සිත අනිත්‍යයයි සිතිවිලිත් අනිත්‍යයි’ කියලා මෙනෙහි කරමින් සක්මන් කරන්න. බලවත් පීඩා පවතිනකොට දැඩි කැප කිරීමක් කරන්න වෙනවා. ටික වෙලාවක් එහෙම කරනකොට තමන්ටම තේරෙයි ටික ටික ඒ මුරණ්ඩු සිත මෙල්ල වෙනවා. ඒ මුරණ්ඩු සිත මෙල්ල වෙලා අර අපහසුකම් ටික ටික අඩුවෙනවා. තමන්ටම තේරෙයි. අපිට පුළුවන් ‘සිතත් අනිත්‍ය යි’ ‘සිතිවිලි අනිත්‍ය යි’ ‘සිතේ විඥානයත් අනිත්‍යයි’ කියලා මෙනෙහි කරන්න.
තව දුරටත් ඒ විදිහටම කරගෙන යනකොට තවත් පහසු ඇති වෙයි. එවිට මෙනෙහි කරන්න සිතත් අනිත්‍යයි, සිතිවිලිත් අනිත්‍යයි, විඥානයත් අනිත්‍යයි, සිතේ ස්පර්ශයත් අනිත්‍ය යි කියලා. තව දුරටත් ඒ විදිහට කරගෙන යන්න. එතකොට තවත් සුවපහසුව ඇති වෙනවා තේරෙයි. පීඩා අඩුවෙනවා තේරෙයි. එතකොට මෙනෙහි කරන්න සිතත් අනිත්‍යයි, සිතිවිලිත් අනිත්‍යයි, සිතේ විඥානයත් අනිත්‍ය යි, සිතේ ස්පර්ශයත්,අනිත්‍ය යි ඒ ස්පර්ශයෙන් ඇතිවන විඳීමත් අනිත්‍යයි කියලා. තවදුරටත් සක්මන් කරමින්ම කරන්න. එතකොට තවත් අපහසුව අඩුවෙනවා තේරෙයි.
නහි වේරේන වේරානී
සම්මන්තී'ධ කුදාචනං
අවේරේන ච සම්මන්ති
ඒසධම්මෝ සනන්තනෝ..
නහි වේරේන වේරානී
සම්මන්තී'ධ කුදාචනං
අවේරේන ච සම්මන්ති
ඒසධම්මෝ සනන්තනෝ..
මේ කුණු ශරීරය කොයි
රට්ඨපාල මහරහත් තෙරුන් වදාළ ගාථා කිහිපයක්...
පස්ස චිත්තකතං බිම්බං අරුකායං සමුස්සිතං,
ආතුරං බහුසංකප්පං යස්ස නත්ථි ධුවං ඨිති.
හොඳ හැටියට ඇට නහර ගලපලා ලස්සනට තිබෙන මේ ශරීරයේ ඇත්ත දිහා බලන්න. මේ ශරීරය ලෙඩ වෙලා යන දෙයක්. ස්ථිර පැවැත්මක් නැති දෙයක්. නමුත් අඥාන ජනයා බහුලව සිතන්නෙ ම මේ ශරීරය ගැන ම යි.
පස්ස චිත්තකතං රූපං මණිනා කුණ්ඩලේන ච,
අට්ඨිත්තචේන ඕනද්ධං සහ වත්ථේහි සෝභති.
මුතු මැණික් ආභරණවලින් සරසලා තිබුණ ත් මේ ශරීරයේ සත්‍ය තත්ත්වය ම යි බලන්ට ඕන. හමකින් ඔතා තිබෙන මේ ඇට ගොඩ ලස්සනට පේන්නෙ ඇඳුම නිසා.
අලත්තකකතා පාදා මුඛං චුණ්ණකමක්ඛිතං,
අලං බාලස්ස මෝහාය නෝ ච පාරගවේසිනෝ.
දෙපාවල පාට ගාලා තිබුණත්, සුවඳ විට හපලා මුඛය සුවඳ කළත්, මෝඩ ජනතාව ගේ මෝහයට විතරයි ඒක ගැලපෙන්නෙ. නිවන සොයා යන කෙනෙකුට ඒකෙන් පලක් නෑ.
අට්ඨපාදකතා කේසා නෙත්තා අඤ්ජනමක්ඛිතා,
අලං බාලස්ස මෝහාය නෝ ච පාරගවේසිනෝ.
කොණ්ඩා මෝස්තර දමලා, ඇස් පාට කරල තිබුණත්, මෝඩ ජනතාවගේ මෝහයට විතරයි ඒක ගැලපෙන්නෙ. නිවන සොයා යන කෙනෙකුට ඒකෙන් පලක් නෑ.
අඤ්ජනීව නවා චිත්තා පූතිකායෝ අලංකතෝ
අලං බාලස්ස මෝහාය නෝ ච පාරගවේසිනෝ.
මේ කුණු ශරීරය කොයි තරම් ලස්සනට සරසලා අලංකාර කරලා අළුත් භාජනයක් වගේ තැබුවත් මෝඩ ජනතාව ගේ මෝහයට විතරයි ඒක ගැලපෙන්නෙ. නිවන සොයා යන කෙනෙකුට ඒකෙන් පලක් නෑ.
ඕදහි මිගවෝ පාසං නාසදා වාකරං මිගෝ,
භුත්වා නිවාපං ගච්ඡාම කන්දන්තේ මිගබන්ධකේ’ති
මුව වැද්දා මුවන් අල්ලන්ට උගුල් අටවලා තියෙන්නෙ. ඒ වුණාට මේ පාර නම් මුවා උගුලට අහුවුණේ නෑ. මුව වැද්දා හඬ හඬා සිටිද්දී අපි ගොදුරු කාලා පැනලා යනවා.
(රට්ඨපාල තෙරුන්ගේ ගාථා - මජ්ඣිම නිකාය 2 - රට්ඨපාල සූත්‍රය)
තෙරුවන් සරණයි
දන්නෙත් නැහැ. ත
ඉතින් කොසොල් රජතුමා තමන් දුටු දෙවනි සිහිනය ගැන මේ විදියට ප්‍රකාශ කළා.
දෙවෙනි සිහිනය...
"සවාමීනි, මම දෙවෙනි හීනේ දැක්කෙ මේ විදියට යි. කුඩාරුක් සහ ගස් පොළොව පලාගෙන උඩට ඇවිල්ලා, වියතක් විතර වත් රියනක් විතර වත් උසට හැදෙන්නෙ නැතිව තිබෙද්දි ම ඒවායේ මලු ත් පිපෙනවා. ගෙඩි ත් හැදෙනවා. ස්වාමීනි භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මේක තමයි මම දැක්ක දෙවෙනි හීනය. මේකේ විපාක මොනවා ද?"
"මහ රජතුමනි, මේ සිහිනයෙන් පෙනුන කරුණ ත් ලෝකය පිරිහෙන කාලයේ, මිනිසුන් ගේ ආයුෂ අඩුවුන කාලයේ තමයි සිදු වෙන්නේ. එම කාලයේ සත්වයින් අධික රාගයෙන් යුක්ත අය බවට පත් වෙනවා. නිසි වයසට පත් නො වූ කුඩා ගැහැණු ළමයි පිරිමින් සමග වාසය කරනවා. ඔවුන් ගර්භනී වී දරුවන් ලැබෙනවා. කුඩා ගස් වල මල් මෙන් ඔවුන් ගේ සෘතුමතී බව සිදු වෙනවා. එම ගස් වල ගෙඩි මෙන් දූ දරුවන් ලැබීම සිදු වෙනවා. මහරජතුමනි, මේ කාරණයෙනුත් ඔබට භයක් ඇති වන්නේ නැහැ. එම නිසා තුන්වෙනි සිහිනය කියන්න.
තුන්වෙනි සිහිනය...
"සවාමීනි භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මම එදා ම උපන් වස්සන් ගෙන් දෙනුන් කිරි බොනවා දැක්කා. ඒක තමයි මම දැක්ක තුන් වෙනි හීනය. මේකේ විපාක මොනවා ද?"
"ම හ රජතුමනි මේ සිහිනයේ කාරණා ත් සිදු වන්නේ අනාගත කාලයේ යි. ඒ අනාගත කාලයේ මිනිසුන් අතර පවතින වැඩිහිටියන්ට ගරු කිරීමේ ගුණය විනාශ වෙලා යනවා. දරුවෝ, මව් පියන්කෙරෙහි සහ නැදිමයිලන් කෙරෙහි ලැජ්ජාභයක් නො මැතිව තමන් ට ම කැමැති කැමති අය ත් සමග අවාහ විවාහ ආදිය කර ගන්නවා. ගෙවල් දොරවල් හදා ගන්නවා. ගෙවල් දොරවල් වල පාලනය තමන් අතට ගන්නවා. කැමති අය විතරක්
වැඩිහිටියන්ට කන්ට බොන්ට අදින්ට පලදින්ට දෙනවා. අකමැති අය නො දී ඉන්නවා. ඒ වැඩිහිටියන්, ගුරු දෙමව්පියන් අනාථ වෙනවා. අසරණ වෙනවා. තමන් ට ස්වාදීනව ජීවත් වෙන්නට නො හැකි තත්වයට පත් වෙනවා. එදා ම උපන් වස්සන් ගෙන් දෙනුන් කිරි බොන්නාක් වගේ දරුවන් ගේ සිත් දිනාගෙන ඔවුන් කියන කියන විදියට ජීවත් වෙන්නට සිදු වෙනවා. මේ කාරණයෙනුත් මහරජතුමනි ඔබට භයක් ඇති වන්නේ නැහැ. එම නිසා දැන් හතර වෙනි සිහිනය කියන්න."
හතර වෙනි සිහිනය....
" ස්වාමීනී, ආරෝප පරිණාහ සම්පන්න, මහ ගොනුන් අගට යොදා තරුණ වූ ගොන් නාම්ඹන් කරත්තවල, බර ඇදීම සඳහා මුලට යොදනවා. ඒ ගොන් නාම්ඹන්, මුලට දැම්මට පස්සේ බර ඇද ගන්නට බැරිව කරෙන් විය ගහ පැත්තකට දමා සිටිනවා මම දැක්කා. ඒ නිසා ගැල් කරුවන්ට කැමති තැනකට ගිහින් වෙළහෙළඳාම් කටයුතු ආදිය සාර්ථක කර ගන්නට පුලුවන් වුණේ නැහැ. මේක තමයි මම දැක්ක හතර වෙනි හීනය. ස්වාමීනී, මේකේ විපාක කොහොම ද?"
" මහරජතුමනි, මේ සිහිනයේ කාරණා ත් අනාග‍යේ අධාර්මිෂ්ඨ වූ රජදරුවන් ගේ කාලයේ තමයි ඇති වෙන්නේ. අනාගතයේ පහළ වෙන අධාර්මිෂ්ඨ වූ කුසලයෙන් තොර වූ රජදරුවෝ, නුවණැති වූ පරම්පරාවන් ගෙන් පැවැත එන, ඒ ඒ කටයුත්ත සාර්ථක ව කරන්නට දක්ෂ වූ මහා අමාත්‍ය වරුවන්ට යස පිරිවර දෙන්නේ නැහැ. රාජ කාර්යයන් විචාරණ, ස්ථානෝචිත ප්‍රඥා ඇති, නඩු විස‍ඳන්නට දක්ෂ වූ, පුරාණ පරම්පරාවලින් පැවත එන, වයෝවෘද්ධ අමාත්‍යයන් අධිකරණය කටයුතු වලට යොදවන්නේ නැහැ. ඔවුන්ට විරුද්ධ වූ බාල අමාත්‍යයින්ට යස පිරිවර ලබා දෙනවා. ඒ වගේ ම බාල වූ පිරිස් අධිකරණයන් ගේ යොදවනවා. ඒ තරුණ අමාත්‍යවරු රාජකාරි කටයුතු දන්නෙ ත් නැහැ. යුක්තිය අයුක්තිය
දන්නෙත් නැහැ. තමන්ට දුන් යසස දරා ගන්නට ත් ඔවුන්ට බැහැ.
මහලු නුවණැති අමාත්‍යවරු ත්, තමන්ට යසස් නො ලැබීම නිසා, රාජකාරි කටයුතු කරන්නට හැකියාව තිබුණ ත්, "දැන් අපිට මේ රාජකාරි වලින් මොන වැඩක් ද? අපි දැන් යන්ට යමු, මේ බාල ඇමතිවරු ම ඒ රාජකාරි කරාවි" කියලා කළ යුතු රාජකාර්යයන් කරන්නේ නැහැ. එතකොට සම්පූර්ණයෙන් ගැල් බර උහුලන්ට අසමත් ගොන් නාම්බන් ගැල් හිසෙහි යෙදුවා වගේ, ගැල් බර උහුලන්ට සමත් වූ මහ ගොනුන් අගට යෙදුවා වගේ ඒ රජ දරුවන්ට පරිහාණියක් ම යි සිද්ධ වෙන්නේ. මේ කාරණයෙන් ඔබට බයක් ඇති වන්නේ නැහැ. ඒ නිසා පස් වෙනි සිහිනය ත් කියන්න."
(This article is written with the assistance of jathakakatha.org and tipitaka.org )
